การกินสีของทองคืออะไร?
“การกินสี” ของทองหมายถึงปรากฏการณ์ที่ทองเปลี่ยนสีหรือเกิดคราบสีเมื่อสัมผัสกับโลหะอื่นหรือสารเคมีบางชนิด โดยเฉพาะเมื่อใส่ทองร่วมกับเครื่องประดับที่ทำจากโลหะอื่น เช่น เงิน ทองแดง หรือแพลทินัม
สาเหตุหลักของการกินสีของทอง
1. ปฏิกิริยาออกซิเดชัน (Oxidation)
แม้ว่าทองคำบริสุทธิ์ (ทอง 99.99%) จะไม่ทำปฏิกิริยากับอากาศหรือความชื้น แต่ทองที่มีส่วนผสมของโลหะอื่น (เช่น ทอง 18K หรือ 14K) อาจเกิดออกซิเดชันได้ ส่งผลให้สีของทองเปลี่ยนไป
2. ปฏิกิริยากัลวานิก (Galvanic Reaction)
เมื่อทองสัมผัสกับโลหะชนิดอื่น เช่น เงิน ทองแดง หรือโลหะที่เป็นองค์ประกอบของทองคำขาว อาจเกิดกระแสไฟฟ้าจากปฏิกิริยาทางเคมี ทำให้เกิดรอยหมองบนพื้นผิวของทอง
3. ปฏิกิริยากับสารเคมีในชีวิตประจำวัน
- น้ำหอม โลชั่น หรือเครื่องสำอางบางชนิดมีสารเคมีที่ทำให้ทองเปลี่ยนสี
- เหงื่อที่มีค่าความเป็นกรดสูงอาจทำปฏิกิริยากับโลหะผสมในทอง
- คลอรีนในน้ำประปาหรือน้ำสระว่ายน้ำสามารถทำให้ทองเกิดการเปลี่ยนสีได้
4. คุณสมบัติของโลหะที่ผสมในทอง
ทองที่มีส่วนผสมของเงินหรือทองแดงจะมีโอกาสเกิดการกินสีมากกว่าทองที่มีส่วนผสมของแพลทินัมหรือพาลาเดียม
วิธีป้องกันไม่ให้ทองกินสี
เลี่ยงการสัมผัสสารเคมี – ถอดเครื่องประดับทองออกก่อนใช้โลชั่น น้ำหอม หรือผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์
อย่าใส่ทองลงน้ำ – โดยเฉพาะน้ำทะเลหรือน้ำสระที่มีคลอรีนสูง
เก็บทองให้ถูกวิธี – ควรเก็บทองแยกจากโลหะอื่น ๆ ในกล่องบุผ้านุ่มเพื่อลดการเสียดสี
ทำความสะอาดทองเป็นประจำ – ใช้น้ำอุ่นผสมสบู่อ่อน ๆ แช่ทองไว้สักครู่ แล้วใช้แปรงขนนุ่มขัดเบา ๆ
วิธีแก้ไขเมื่อทองกินสี
ใช้ผ้าขัดทอง – สามารถหาซื้อผ้าสำหรับขัดเครื่องประดับทองโดยเฉพาะ
แช่ในน้ำสบู่อุ่น ๆ – ทิ้งไว้ 10-15 นาที แล้วใช้แปรงนุ่มขัดคราบออก
ใช้น้ำส้มสายชูหรือน้ำมะนาว – เช็ดเบา ๆ บริเวณที่เปลี่ยนสีแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด
นำไปให้ร้านทองทำความสะอาด – ถ้าทองเปลี่ยนสีมาก อาจต้องใช้วิธีขัดเงาหรือชุบใหม่
สรุป
การกินสีของทองเกิดจากปฏิกิริยาทางเคมีเมื่อทองสัมผัสกับโลหะอื่นหรือสารเคมีในชีวิตประจำวัน แม้ว่าจะหลีกเลี่ยงได้ยาก แต่สามารถป้องกันได้โดยการดูแลรักษาทองอย่างเหมาะสม หากทองเปลี่ยนสีไปแล้ว ก็สามารถใช้วิธีทำความสะอาดง่าย ๆ เพื่อคืนความเงางามได้
